Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει έμπρακτα την ανάπτυξη διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών μέσα από διάφορες πολιτικές της και επιχορηγήσεις με στόχους την δημιουργία μιας πλήρους ενεργειακής ένωσης, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και την αποανθρακοποίηση. Στο πλαίσιο των πιο πάνω πολιτικών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πρόσφατα το μεγαλύτερο πακέτο επιχορηγήσεων στην ιστορία της, ύψους 1,25 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Τα έργα ενεργειακών υποδομών εμπίπτουν στο πλαίσιο για τα διευρωπαϊκά δίκτυα ενέργειας και περιλαμβάνουν συνολικά 41 προτάσεις (5 προτάσεις έργων και 36 μελέτες) για την ενέργεια, ενώ για πρώτη φορά περιλαμβάνονται έργα υδρογόνου και υπεράκτιων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Η μεγαλύτερη επιχορήγηση αφορά στο έργο Bornholm Energy Island που αφορά στην κατασκευή ενός καινοτόμου υβριδικού έργου διασύνδεσης στη Βαλτική Θάλασσα, συνδέοντας τη Δανία με την Γερμανία και ενσωματώνοντας ένα δίκτυο υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Άλλα έργα που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο επιχορηγήσεων για την ενεργειακή / ηλεκτρική διασύνδεση αφορούν την Ουγγαρία, Σλοβακία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Ισπανία, Αυστρία, Τσεχία, Εσθονία, Φινλανδία, Ελλάδα, Ιταλία, Λιθουανία, Λετονία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ολλανδία και Σουηδία. Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα – το πρώτο τέτοιο έργο στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Τονίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει στην ανάπτυξη έργων που αφορούν την πρόσβαση των Ευρωπαίων πολιτών σε ασφαλή, καθαρή και προσιτή ενέργεια και μέσω διασυνοριακών υποδομών που παράγουν, αποθηκεύουν και διανέμουν την ενέργεια, αποπειράται, πέραν της διασύνδεσης και της ενσωμάτωσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η απεξάρτηση στον μέγιστο δυνατό βαθμό από εισαγωγές ενέργειας από τρίτες χώρες.
Το νομικό πλαίσιο που αφορά στη διασυνοριακή διασύνδεση των ενεργειακών υποδομών στην Ευρωπαϊκή Ένωση περιλαμβάνεται στον αναθεωρημένο Κανονισμό ΔΕΔ-Ε (ΕΕ/2022/869), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2022. Ο Κανονισμός ενισχύει την πολιτική της Ένωσης για τις ενεργειακές υποδομές και συντείνει, μαζί με άλλες σχετικές πολιτικές και νομοθετικές πράξεις στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που στοχεύουν στην επίτευξη κλιματικά ουδέτερου ενεργειακού μείγματος μέχρι το 2050, αποκλείοντας την χρήση ορυκτών καυσίμων και εισάγοντας στο ενεργειακό μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το υδρογόνο, ηλεκτρολυτικές κυψέλες, βιοκαύσιμα και γενικότερα τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Τα έργα κοινού και αμοιβαίου ενδιαφέροντος που περιλαμβάνονται στις σχετικές επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτουν την ηλεκτρική ενέργεια, την δημιουργία υπεράκτιων δικτύων και την ανάπτυξη υποδομών υδρογόνου και ηλεκτρολυτικών κυψελών σε τρεις θεματικούς τομείς προτεραιότητας, ήτοι των έξυπνων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, τα ευφυή δίκτυα φυσικού αερίου και τα δίκτυα CO2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη θεσπίσει ένα υποστηρικτικό νομικό πλαίσιο για τα πιο πάνω, απαιτείται όμως η δημιουργία πιο ψηφιοποιημένων, αποκεντρωμένων και ευέλικτων δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτίμηση για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ένωση αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 60% μέχρι το 2030. Με αυτά τα δεδομένα, θα πρέπει να υπάρξει μετάβαση σε ένα πλαίσιο θέσπισης ρυθμιστικών κινήτρων, ενισχυμένης διαφάνειας και βελτιωμένων τιμολογίων, ευφυέστερων δικτύων που να είναι αποδοτικά και να χρησιμοποιούν καινοτόμες τεχνολογίες, ταχύτερων διαδικασιών αδειοδοτήσεων και βελτίωσης και διασφάλισης των αλυσίδων εφοδιασμού δικτύων.
